Wiki’s for professionals

Op de NVB-studiedag van 5 april 2007 werd door Barend Mons een lezing gehouden onder de noemer ‘Wiki’s, the good, the bad and the ugly’ (http://www.nvbonline.nl/4218/nvb-wb_studiedag_onderwerpsontsluiting_ii,_vinden_en_verbinden.html). De minder prikkelende en meer accurate titel van de presentatie was ‘Second Order Semantic Enrichment and the role of Wiki’s for professionals’. Mons houdt zich bezig met de vraag hoe professionals de groeiende stroom publicaties de baas kunnen blijven. Hij is medeoprichter van Knewco (http://www.knewco.com/) dat de ideeën van Mons en de zijnen probeert te vermarkten.

Tijdens een discussie bij I&O hebben we geprobeerd helder te krijgen hoe de aanpak van Mons en Knewco werkt en welke doelgroepen baat hebben bij hun producten.

Het uitgangspunt is de constatering dat een professional geconfronteerd wordt met zoveel nieuwe publicaties dat het onmogelijk is om die allemaal te lezen. Zelfs het maken van een goede selectie is voor velen al niet meer te doen. Gelukkig(?) bevatten al die publicaties hooguit 10% nieuwe informatie, de rest is herhaling. Het doel is om die 10% eruit te filteren door relaties met al bestaande informatie te achterhalen (=al bestaande kennis) en de nieuwe informatie te laten annoteren door een community van specialisten (de million minds approach). Wat resulteert zijn de feiten die werkelijk nieuw zijn. Dit proces werkt het best bij goed afgebakende vakgebieden met veel publicaties.

De achterliggende techniek maakt gebruik van text-mining om de informatie in de documenten te ‘fingerprinten’. Uit de fingerprints worden (mogelijke) relaties gedestilleerd, resulterend in een ‘cloud’ met publicaties die aan een begrip gerelateerd zijn. Tot zover is het proces geautomatiseerd.
De clouds worden geanalyseerd door mensen uit de community (de specialisten) die hun conclusies neerslaan in een Wiki, waar de community weer op kan reageren. De informatie en de relaties in de Wiki krijgen op die manier gewicht.

De combinatie van feiten die uit de oorspronkelijke data gedestilleerd zijn , de annotaties door specialisten en de vastgestelde relaties met andere begrippen wordt een Knowlet genoemd. De Knowlet wordt steeds verfijnd door informatie uit nieuwe publicaties en nieuwe annotaties en relaties.

Maar is het ook iets waar een universiteitsbibliotheek een (initiatiefnemende) rol in moet spelen? Waarschijnlijk niet, was de conclusie uit de discussie. De wiki’s voor professionals werken vooral goed bij een zo groot mogelijke deelname van specialisten op een zo klein mogelijk vakgebied. Wereldschaal dus, en niet de schaal van een individuele universiteit. Ook voor het mede beoordelen van nieuwe informatie is meer kennis nodig dan de vakreferenten van de bibliotheek kunnen bieden, daar zijn onderzoekers voor nodig.
De bibliotheek kan wel een rol spelen bij het onder de aandacht brengen en toegankelijk maken van de informatie die in dit en andere nieuwe gereedschappen voor kenniscreatie en kennisdeling zit.

Voorbeelden van andere gereedschappen: Webcite (http://www.webcitation.org/), Collexis (http://www.collexis.com/)